Ouders/verzorgers (hierna: ouders) zijn samen met school verantwoordelijk voor de ontwikkeling van hun kind. Thuis gaat dat over opvoeding, op school over onderwijs, maar er hoort een voortdurende wisselwerking te zijn tussen ouders en school. Soms is het prettig om daarbij een luisterend oor, onafhankelijk advies of ondersteuning te hebben. Daar is het Ouder- en Jeugdsteunpunt (OJS) voor. “Ik sluit op verzoek aan bij gesprekken, maar of ik nu de ouders, de school of beide ondersteun, ik houd daarbij altijd de kinderen in beeld“, vertelt Selma Bektas, “want zij zijn de kern van mijn werk.”
Sinds 2023 is Selma actief als onafhankelijk ouder- en jeugdfunctionaris, onder andere in de regio van Samenwerkingsverband Aan den IJssel.* “Het steunpunt is mede opgezet door mijn voorganger en sinds een jaar mag ik deze rol vervullen.” Als Selma over haar werk vertelt, voel je haar gedrevenheid. “Ik heb ruim zeventien jaar ervaring in de jeugdzorg en in dit werk komt alles samen. Ik moet me een casus vaak in hoog tempo eigen maken en in enkele gesprekken tot de kern komen. Mijn achtergrond helpt daar enorm bij.”
Brugfunctie
In welke situaties schakelen ouders Selma dan in? “Ouders nemen vooral contact met mij op als zij op zoek zijn naar passend onderwijs. Soms gaan kinderen al een tijd niet meer naar school. Welke rechten en plichten hebben ouders dan? Dat weten ze vaak niet of onvoldoende. Ik kan hen informeren over de juridische aspecten in zo’n situatie, maar denk ook mee over de manier waarop deze kinderen, voordat ze naar een nieuwe school gaan, in de tussentijd toch les kunnen krijgen.
Ook als er bijvoorbeeld sprake is van pesten en de school daar in de ogen van ouders onvoldoende in bemiddelt, kloppen ouders bij mij aan. Zij voelen zich niet altijd gezien of gehoord en ik probeer dan een opening te vinden om tot een oplossing te komen.”
Selma slaat een brug tussen ouders en de school: “Ouders kunnen erg fel zijn als het over hun kind gaat. Dat is begrijpelijk, maar zorgt niet altijd voor constructieve gesprekken. Wederzijds respect en veiligheid zijn in zo’n situatie extra belangrijk. Ik probeer de school te begeleiden in het pakken van hun rol als professional en met ouders leef ik mee, maar ik probeer ook de angel eruit te halen om tot resultaat te komen.”
Het OJS leeft in de regio
Selma merkt dat het OJS steeds vaker als volwaardig onderdeel van het samenwerkingsverband wordt gezien: “Ik verbind graag verschillende partijen in een gemeente met elkaar. Wat begon in Capelle, breidt zich inmiddels als een olievlek uit over de andere gemeenten.”
Het eerste contact met ouders verloopt vaak via e-mail. “Ouders stellen een vraag en vervolgens neem ik contact met ze op. Soms is het contact kort, maar ik ga ook regelmatig mee naar scholen. Samen met ouders bereid ik zo’n gesprek voor. We bespreken het doel van de afspraak. Op welke vraag willen ze absoluut een antwoord hebben als ze weer naar huis gaan? Mijn hulp uit zich dus ook door te ondersteunen bij het formuleren van concrete agendapunten.”
Selma benadrukt: “Je moet je voorstellen dat ouders soms veel emotie voelen als ze contact met mij zoeken. Vaak is er al een lange weg afgelegd om passend onderwijs te vinden en komen ouders en de school er samen niet uit. Ik richt me vooral op het proces, met als doel de impasse te doorbreken. Ik zie het als mijn taak om in zulke situaties de scherpe kantjes ervan af te halen en rust te bieden in de samenwerking met school.”
Bekijkt Selma een situatie dan altijd alleen vanuit het perspectief van ouders?
“Nee, zeker niet. Het komt voor dat ik ook de professionals ondersteun, als zij een ingewikkeld gesprek met ouders moeten voeren. Ik probeer als intermediair vooral te sturen op een soepele samenwerking en te zorgen voor focus. Daarom ben ik niet alleen aanwezig bij individuele gesprekken, maar sluit ik steeds vaker aan bij vergaderingen van het samenwerkingsverband met scholen. Ook neem ik deel aan klankbordgroepen in de regio. Coaching in het voeren van ingewikkelde gesprekken hoort bij mijn werk. Daarbij is het kind altijd het uitgangspunt.”
Samen het beste voor én met het kind
Ouders en de school zijn samen verantwoordelijk, maar in hoeverre ervaart Selma dat de mening van de kinderen ertoe doet? Is het hoorrecht voor leerlingen zichtbaar in het educatief partnerschap? “Vanaf groep 5 zie je dat hoorrecht vaak wordt toegepast door de leerling tijdens (een deel van) een gesprek te laten aansluiten. Deze mag dan zelf vertellen hoe hij/zij zicht voelt en wat volgens hem/haar werkt. Oudere kinderen kunnen vaak prima benoemen wat ze ergens van vinden. Jongere kinderen worden in hun ondersteuningstraject betrokken door ze bijvoorbeeld een tekening te laten maken. Als het betrekken van het kind wat moeilijker gaat, wijs ik ouders erop om vooral mét het kind te (blijven) praten in plaats van alleen óver het kind. Als ik bij deze gezinnen thuiskom, doe ik dat ook weleens voor door zelf een gesprekje met het kind te voeren.”
Complexiteit van het vak
De grootste uitdagingen in Selma’s werk, zijn de emoties van ouders. “Er is soms al een enorm traject voorafgegaan aan het moment dat ouders bij mij aankloppen. Het komt voor dat een school ouders pas betrekt als het eigenlijk al te laat is. Dat zorgt voor onbegrip en verdrietige situaties, waar het kind in kwestie de dupe van is. Ik hoop dat mijn werk ervoor zorgt dat aan beide kanten van de tafels waar ik aansluit weer een gesprek ontstaat.
Andersom zie ik ook geregeld dat ouders een blinde vlek kunnen hebben, wat ervoor zorgt dat ze niet ervaren wat een school allemaal doet om de puzzel rond hun kind in elkaar te laten passen. Ik ken voorbeelden van leerlingen die in het reguliere onderwijs konden blijven dánkzij de inspanningen van de basisschool. Ik zie het als mijn taak om ouders op zo’n moment te laten inzien dat het in het belang van hun kind is om van gebaande paden af te wijken.” Selma is even stil: “Ja, dat is soms enorm lastig, maar zó mooi als het lukt!”
Selma Bektas is onafhankelijk ouder- en jeugdfunctionaris. Zij steunt ouders/verzorgers, leerlingen en scholen bij vragen en kan ook ondersteunen bij gesprekken. Selma is bereikbaar via e-mail: selma.bektas@meerotterdam.nl.
*SWV Aan den IJssel is actief in de gemeenten Capelle aan den IJssel, Krimpen aan den IJssel en Zuidplas (kern Nieuwerkerk aan den IJssel).